Alexander Scriabine – 12 Etudes opus 8

Muziekuitgever en maecenas Mitrofan Beljajew moest enig geduld oefenen voordat hij in maart 1895 de Etudes opus 8 van zijn beschermeling Alexander Scriabine mocht ontvangen. In zijn brieven geeft hij aan het nodige originele materiaal te hebben omgewerkt. In de toelichting voorafgaand aan Henle’s nieuwe Urtext citeert editeur Valentina Rubcova uit deze correspondentie. Ook mogen we afleiden dat de eerste oplage binnen twee jaar al was uitverkocht. Echt bekend werd maar overigens maar één de Etudes: opus 8 nr.12, maar die ging dan ook over de hele wereld. Niet in de laatste plaats omdat het een van Vladimir Horowitz’ meest geliefde, en voor zijn concurrenten geduchte encores was. Scriabine is in het algemeen het meest geliefd om zijn tragiek. Toch bevat de cyclus juist ook enkele wonderschone aquarellen in majeur, zoals de dromerige Etude opus 8 nr.4.

Uiteindelijk blijft dit opus nog altijd werk van een vroege twintiger, die nog worstelt met de schaduw van Chopin en de omgang met de ABA structuur. Zo concurreert de zeggingskracht van een hele goede inval in het A deel (zoals Etude opus 8 nr.7) met het B deel of omgekeerd (zoals Etude opus 8 nr.3) of raakt de componist een beetje verstrikt de doorwerking van een sterk idee, dat een andere kant op lijkt te willen dan de componist (zoals Etude opus 8 nr.9). Veelzeggend is dan ook de editie van de Etude opus 8 nr.12 in een tweede versie (als bijlage, naar Scriabins manuscript) die niet beter is dan de eerste.

Rubcova baseert de uitgave van de overige etudes op de tweede oplage van de eerste druk. Gezien de gewenste authenticatie is dat begrijpelijk. Het zou niettemin interessant zijn geweest als in het tekstkritisch commentaar wel zou zijn ingegaan op verschillen met latere edities uit Scriabine’s omgeving. Druk en layout – al zullen degenen die deze virtuoze muziek eenmaal in de vingers hebben de muziek daadwerkelijk van blad voordragen – daarvoor zijn deze etudes te gecompliceerd.

Elger Niels

G. Henle Verlag
Urtext HN 1486
ISMN 979-0-2018-1486-5