Anywhere the wind blows is aanwinst voor muziekleven
Het was een lang gekoesterde droom van hoboïst #BartSchneemann, artistiek leider van het Nederlands Blazers Ensemble (NBE), om een nieuw festival op te zetten met muziek uit alle windstreken, een inspirerende formule die hij deels ook al jaren toepast op de altijd weer verrassende Nieuwjaarsconcerten van het NBE en prachtige NBE-programma’s als Bach & Soefi, waarin het gehalte aan muziek uit andere culturen hoog is. En ook al was het nog een beetje uitproberen in en rondom het Zuiderstrandtheater, waar ook een boot, het strand en het plein werden ingezet als podium, het NBE had geluk, want eerste Pinksterdag was het stralend weer en er kwam aardig wat publiek op af (zo’n 2000 mensen). Niet in de laatste plaats omdat een Marokkaanse band als AGRAF zijn achterban ‘meenam’, die al zwaaiend met lichtjes, meezingend en ‘Ululululululululu…’ gillend de boodschap van leadzanger Nasre-Eddine ondersteunden, die zich met Amazigh-vlag en al sterk maakt voor de Riffijnse cultuur in Noord-Marokko en een boodschap verspreidt van hoop, vrijheid, broederschap en vrede met muziek die een mix is van Amazigh, Gnawa, Spaanse en Afrikaanse muziek.
Om een muzikaal antwoord te geven op onze multiculturele samenleving, en ook omdat hij nu eenmaal nieuwsgierig is en gezegend met een open mind, heeft Schneemann in de loop der jaren een ware schatkist aan namen verzameld van opmerkelijke muzikanten uit asielzoekerscentra en veelal traditioneel spelende musici van over de hele wereld, die hem zijn opgevallen en die hij mixt met klassiek. Zijn zoon Julian – pianist, componist en heel succesvol met zijn programma Caravan, waarin hij jazz, pop en folk verbindt – is uit het zelfde multiculturele hout gesneden, al opereert hij meer nog dan zijn vader in de jazz en muziek uit verre landen en bijzondere culturen, waardoor ook hij regelmatig nieuwe ontdekkingen aandraagt voor de schatkist van zijn vader. Zo’n vader zo’n zoon. Het bijzondere is dat de Schneemannen gewoon doen waar anderen over praten of schrijven, om maar niet uit hun hokje uit te hoeven: mensen uit allerlei culturen met elkaar verbinden door samen muziek te maken, waarbij iedereen zijn eigen stem mag laten horen maar ook een bijdrage levert aan het grotere geheel, door samen te improviseren, stijlen te vermengen en elkaar muzikaal te omarmen. Zo maken de Schneemannen het ‘ideaal’ van een multiculturele samenleving gewoon waar in het hier en nu, hoorbaar en voelbaar, zonder drempels, zonder grenzen of privileges, zowel voor de muzikanten als voor het publiek, dat het afgelopen weekend voor Hollandse begrippen een opmerkelijk ‘gemengd’ gezelschap vormde. En iedereen was blij.
Zelf heb ik alleen het programma van eerste Pinksterdag gehoord, en lang niet alles, want het blokkenschema was aardig gevuld en af en toe zat er niets anders op dan te kiezen. Of even uit te waaien op het strand, waar tot mijn verbazing en geluk de leukste fusionband die ik al jaren volg op YouTube dankzij het NBE aan het spelen en zingen was: Light in Babylon uit Istanbul, fantastische musici die in 2009 op straat begonnen en langzaam aan de wereld veroveren zonder zichzelf geweld aan te doen. Zangeres Michal Elia Kamal heeft Iraanse wortels maar groeide op in Israël, zingt met een krachtige stem die dwars door je ziel snijdt en danst als een gypsie. Ze word begeleid door de Turkse Metehan Cifci op santoer en de Franse gitasrist Julien Demarque. De idealistische band, die zichzelf omschrijft als muzikale ‘celebration’ van de kosmopolitische tradities van zowel Israël als de Sefardische Joodse gemeenschap als de landen rondom de Middelandse Zee, heeft inmiddels twee albums opgenomen en gaat regelmatig op tournee, maar speelt ook nog steeds op straat, want muziek is liefde en van en (ooit) voor iedereen in de ‘nieuwe wereld’. Een echte aanrader!
Andere hoogtepunten waren o.a. de verbijsterend goed ud (peervormige luit) spelende Driss El Maloumi uit Agadir, Marokko, de optredens van multitalent Karsu die begon te zingen, pianospelen en componeren in het Turkse restaurant van haar vader op de Ceintuurbaan in Amsterdam, de Palestijnse Aeham Ahmad (lees zijn indrukwekkende boek, dat is uitgegeven bij Uitgeverij Atlas: De Pianist van Yarmouk!) die al pianospelend en zingend met het publiek op hartverscheurende wijze aandacht vroeg voor de vele slachtoffers van de oorlog in Syrië, de uit Syrië gevluchte Nawras Altaki die eigenlijk leraar had willen worden maar nu muzikant is en al zingend bijbelse taferelen opriep en al spelend op zijn ud de in het Westland geboren zangeres Karima el Fillali (Marokkaanse vader, Nederlandse moeder) begeleidde, het altijd aanstekelijke optreden van Julian Schneemann & Caravan en de fascinerende ney-speler en zanger Sinan Arat, die eruit ziet alsof hij zo uit de bijbel komt lopen en vaak komt opdraven bij de multiculturele projecten van het NBE. Helaas liep ik Kalben uit Istanbul net mis, die in haar ‘love music’ folk, Indie en akoestische pop door elkaar mixt, maar ik heb wel zitten meehummen met de protestliederen van AGRAF, die niet alleen in warme aarde vielen bij zijn Marokkaanse aanhang maar eigenlijk bij iedereen in het Zuiderstrandtheater, waar het NBE zich met aanstekelijk enthousiasme vermengde met de inspirerende muziekstijlen van zijn vele gasten, die bijna allemaal ook op het avondconcert optraden. Alleen de Westerse muziek – met name klassiek en hedendaags – kwam er wat bekaaid vanaf. Maar dat deerde niemand, want het muzikale niveau was hoog en de informele sfeer geweldig. Volgend jaar komt er weer een ANYWHERE THE WIND BLOWS op 31 mei en 1 juni. Om vast te noteren!
Wenneke Savenije
Info:
