Door Emanuel Overbeeke Mozart was behalve componist ook uitvoerder, vooral pianist en soms strijker en zanger. Hoe hij speelde, weten we strikt gesproken niet omdat er geen opnamen zijn, al hebben we wel beschrijvingen van zijn spel. Dorian Bandy, een Amerikaanse musicoloog, is niet de eerste die stelt dat Mozarts genoteerde muziek gedeeltelijk de vrucht is van improvisaties. Bekende voorbeelden zijn composities voor piano en een of meer andere instrumenten, waarbij ...
Read More
Door Emanuel Overbeeke Het nieuwste boek over Mozart is een categorie op zich. Het telt vijfentwintig hoofdstukken, ieder gewijd aan één, hooguit drie composities, die in overwegend chronologische volgorde worden besproken. De schrijver is een dichter en schrijft over poëzie - voor zover ik weet is dit zijn eerste publicatie over muziek. Getuige de literatuurlijst heeft hij zich voorbereid door onder meer diverse boeken te lezen over de stijl en de ...
Read More
Door Emanuel Overbeeke Glenn Gould verklaarde ooit dat Mozart zichzelf ontdekte toen hij ongeveer 21 was en besefte dat hij primair een operacomponist is. Die gedachte vindt steun bij mensen die beweren dat Mozart vanaf ongeveer dat moment (de tijd waarin hij zijn Pianoconcert KV 271 schreef) zijn beste werken begon te schrijven. Na lezing van het boek Mozart in Italy van de Engelse dirigente Jane Glover onderschrijf ik die stelling ...
Read More
Door Emanuel Overbeeke Kunt u zich boeken voorstellen over Bach, Mozart, Beethoven en Chopin met de ondertitel ‘Why he matters’? Zelfs bij Wagner zal men ervan opkijken. Niet bij Schönberg. Hij behoort tot een speciale categorie. Veel componisten schrijven om welke reden dan ook in de geest van hun tijd, hebben daarmee een zeker succes in hun tijd, gelden als tijdgebonden en raken daarom later sterk in de vergetelheid, bijv. Romberg. ...
Read More
Door Emanuel Overbeeke Sergei Rachmaninoff zou dit jaar 150 geworden zijn en heeft nu over belangstelling niet te klagen. Het aantal concerten met zijn werk is ontelbaar (Yuja Wang speelde zelfs op één programma de vier Pianoconcerten plus de Paganini-rapsodie), ook het aantal nieuwe cd’s is enorm en er verschenen (tot nu toe!) maar liefst drie boeken. Rachmaninoff and his World, een bundel onder redactie van Philip Ross Bullock, behandelt tot ...
Read More
Boekbespreking Emanuel Overbeeke Persepolis, 33 1/3 Europe Dit deel behoort tot een betrekkelijk nieuwe serie. Europa in de titel geeft aan dat de samenstellers zich beperken tot ons continent (er zijn ook series rond Japan, Brazilië en Oceanië). 33 1/3 slaat op het feit dat de aanleiding voor het boekje niet de muziek maar een lp is. Daarbij beperken de samenstellers zich niet tot één genre. In de Europese serie zit ook ...
Read More
Door Emanuel Overbeeke Dit boekje behoort tot een inmiddels omvangrijke serie van Oxford University Press waarin vele onderwerpen (ook die buiten de muziek) grondig worden ingeleid. De ondertitel A very short Introduction verklaart waarom de auteur, een Amerikaanse musicoloog, met zevenmijlslaarzen door de materie loopt. Grote lijnen interesseren hem meer dan uitgewerkte details, maar de verscheidenheid en overdaad van de voorbeelden illustreert zijn behoefte aan te geven hoezeer muziek en technologie ...
Read More
Door Emanuel Overbeeke Het nieuwste boek over Ludwig van Beethoven met honderd hoofdstukjes rond de persoonlijke favoriete uitvoeringen van iets meer dan honderd composities is bovenal het nieuwste boek van Norman Lebrecht. Alle vertrouwde ‘Lebrechtismen’ zijn aanwezig: de gedreven stijl, de behoefte iedereen te psychologiseren, de hang naar verhaal en sensatie, de vele irrelevante uitweidingen en terzijdes, de suggestieve mededelingen plus de vele fouten. Het onderwerp is dit keer gedeeltelijk vertrouwd: ...
Read More
Het klassieke beeld van een strijkkwartet is een groep van vier heren, tijdloos gekleed en van middelbare leeftijd. Die werkelijkheid verandert, zeker in Nederland de laatste twintig jaar. Er komen steeds meer kwartetten die geheel of gedeeltelijk bestaan uit vrouwen, vaak jong en keurig quasi-informeel gekleed volgens de laatste mode. Het aantal viertallen in Nederland is inmiddels groot, vooral dankzij de Nederlandse Strijkkwartet Academie, opgericht in 2001. Over die veranderingen ...
Read More
Door Emanuel Overbeeke De reputatie van Rachmaninoff heeft vele stadia doorgemaakt waarin de clichés over muziek van de laatste honderd jaar zó opzichtig aanwezig zijn geweest, dat zelfs wetenschappers er niet helemaal aan kunnen of willen ontkomen, ook als ze overtuigend duidelijk maken hoezeer de werkelijkheid vloekt met het beeld. Dat beeld is kort gezegd dat van de romantische Russische componist, die zich na zijn vlucht uit zijn vaderland vanwege de ...
Read More