Recensies

Giulio Cesare met Bartoli verfrissend en expressief

by De Nieuwe Muze 4 november 2023 1473 Views

Gehoord: 30/10, Het Concertgebouw, Amsterdam

Door: Marnix Bilderbeek

Bartoli als Cleopatra

Een verhaal over macht en wraak is van alle tijden maar ook pijnlijk actueel: ‘Het vergeven van een aanval is de deugd der groten’, zingt Giulio Cesare aan het begin van Händels gelijknamige opera. Niet dat er gehint werd op recente gebeurtenissen maandagavond in het Concertgebouw, want de uitvoering met superster Cecilia Bartoli als Cleopatra was verfrissend sober geënsceneerd. Na de absurde regie door Calixto Bieito in De Nationale Opera eerder dit jaar was het een verademing om Giulio Cesare weer eens in een quasi-concertante uitvoering te horen, met een paar goede solisten en een fenomenaal orkest.

Wanneer Bartoli komt zingen is de zaal vanzelfsprekend uitverkocht. De Italiaanse diva kan weinig meer fout doen bij haar publiek en de grootste applaussalvo’s van de avond klonken dan ook na de aria’s van Cleopatra. Piangerò la sorte mia bewoog een enthousiasteling zelfs om net zo lang door te klappen tot er een tweede applausgolf losbarstte.

Vocaal gezien was Bartoli misschien niet de onfeilbaarste van de cast, maar ze was wel degene die zich het best een houding wist te geven in de secce aanpak die het midden hield tussen concertant en semi-geënsceneerd. Waar het luchtledige acteerwerk van haar tegenspelers soms wat gemaakt aandeed, schreed Bartoli over het onaangeklede Concertgebouwpodium alsof ze langs de oevers van de Nijl flaneerde. Ze droeg van allemaal ook de meest uitbundige kostuums, van een voorspelbare Egyptische pruik tot aan de wuivende pauwenveren in haar verleidingsaria V’adoro, puplile.

Aalgladde Cesare

Van de drie countertenors waren het niet de twee beroemdste die de meeste indruk maakten. Carlo Vistoli was een aalgladde Cesare, in paardenstaart en zwarte smoking, die een knap volume had maar zich ook in ongemakkelijke bochten wrong voor zijn kakelige coloraturen. En Max Emanuel Cencic, die absoluut zijn sterke momenten had, miste het scherpe randje om een écht vileine Tolomeo te zijn. Nee, het was Kangmin Justin Kim die het overtuigendst was in zijn rol van de gegriefde, onbesuisde Sesto. De Koreaans-Amerikaanse zanger heeft op YouTube honderdduizenden views met zijn alter-ego ‘Kimchilia Bartoli’, een persiflage van zijn co-ster waarin hij haar fysieke en vocale maniërismen briljant parodieert. Dat Cecilia Bartoli hem desondanks heeft meegevraagd op tournee getuigt van haar gevoel voor humor, én van haar goede smaak, want de sopraanhoge stem van Kim had genoeg kracht en souplesse voor de meest wraaklustige passages, maar bood ook troost in de aria Cara speme en plooide zich prachtig naar Sara Mingardo’s warme alt in het duet Son nata a lagrimar.

Gianluca Capuano

Dat het publiek tijdens dat duet muisjesstil werd, lag ook aan dirigent Gianluca Capuano, die zijn voortreffelijke orkest tot intense spanningsbogen maande. Van de accenten in de openingsmaten maakte hij krachtige sforzandi; van de strijkerslijnen een zuchtend spinsel. In de gehele opera had hij een zeer expressieve en dynamische benadering van de partituur, waarbij hij effectieve accelerandi en vertragingen in de ritornello’s bepaald niet schuwde. Les Musiciens du Prince-Monaco speelden levendig versierde da-capo’s en waren een feest om alleen al naar te kijken: eerste contrabassist Roberto Fernández de Larrinoa walste met zijn instrument als een hartstochtelijke danspartner.

Aan de partituur was een beetje gesleuteld: sommige aria’s waren weggelaten en de personages Curio en Nireno waren er zelfs helemaal uitgeknipt, al bleef daarmee de schade aan de plot gelukkig beperkt. Het maakte de avond in lengte iets lichter verteerbaar, die alsnog pas na elven tot een eind kwam.

Dat het Concertgebouw tijdens het eindapplaus geen bloemen meer uitreikt aan solisten liet een Bartoli-fanaat niet over zijn kant gaan: vanuit de zaal zeilde een groot boeket door de lucht en belandde tussen de violen. Dat werd door Bartoli uit elkaar geplukt en verdeeld onder haar collega’s, die gebloemd nog één keer het blijmoedige slotkoor zongen – de enige juiste toegift na zo’n mooie opera.