La Notte verjaagt de vrieskou in Oud-Katholieke Kerk nabij de Albert Cuyp
Vocaal mannenkwintet La Notte zing vocale werken van o.a. Tallis, Di Lasso, Byrd, Des Prez, Gallus, Dufay, Poulenc en Byrd. Gehoord: zaterdagmiddag, 21/1, 16.00 uur, Oud Katholieke Kerk, Ruysdaelstraat 237, Armsterdam
Door Wenneke Savenije
Al jaren speel ik strijkkwartet en af en toe strijkkwintet met Willem Bouwman, oprichter van het vocale mannenkwintet La Notte, dat al sinds 1989 bestaat. Willem speelt dan cello. Net als mij is hij een groot muzieklefhebber en hij behoort tot de betere amateurs in musicerend Amsterdam. Niet dat hij instrumentaal gezien een groot cellovirtuoos is, maar hij is wel heel muzikaal en hij komt ter afwisseling van Haydn, Mozart en Beethoven dikwijls als een echte muzikale schatgraver met allerlei verrassende onbekende muziekstukken aanzetten. Die fungeren dan als ‘voorstudie’, voordat we aan het serieuze werk beginnen. Wie heeft er nu ooit het Strijkkwintet van Johann Georg Albrechtsberger (1736-1809) gespeeld, de leraar van Beethoven die een meesterlijke fuga in dat stuk verwerkte? Ook is het altijd lachen geblazen, want Willem maakt met zijn diepe basstem de gekste opmerkingen, die je in het gekrakeel van het a prima vista samenspel helaas maar half verstaat. Dat hij er ook een professioneel mannenkoortje op nahield wist ik wel, maar ik was er nog nooit naar gaan luisteren.
Orlando di Lasso
Omdat het afgelopen zaterdag zo druilerig en koud was en de Oud-Katholieke Kerk aan de Ruysdaelstraat zo ongeveer bij mij om de hoek is, besloot ik nu eindelijk maar eens naar een optreden van La Notte te gaan. Tot mijn stomme verbazing zat de kerk, die van binnen charmanter oogde dan van buiten, behoorlijk vol met welwillende muziekliefhebbers die er niet per se op uit zijn om gezien te worden in het Concertgebouw, maar elkaar vaak wel kennen van de vele amateurkwartetten, ensembles en orkesten die in Amsterdam opereren. De sfeer zat er dus al bij voorbaat in toen Willem Bouwman een stemvork tegen zijn schedel sloeg, de andere mannen van La Notte de juiste ‘a’ aangaf en het polyfone zangfeest kon beginnen met O nata lux de lumine van Thomas Tallis (ca. 1505-1585). En dat viel niet tegen. Niet alleen bas Willem, maar ook zijn vier zangbroeders – David Cohen (counter-tenor), Jan Krimp (tenor), Paul Blommaert (tenor/bariton) en Jan Nobel (bariton)- bleken over hele behoorlijke stemmen te beschikken. Misschien niet volmaakt maar wel met hoorbare kennis van de muziek uit de 15e en 16e eeuw, volgden ze met overgave het fascinerende lijnenspel van de Renaissance-componisten op het religieus getinte programma. Nadat de heren in Tallis het licht lieten schijnen over de ‘verlosser van de wereld’, bezongen ze in Orlando di Lasso’s stemmige maar ondeugende Bonjour mon coeur met olijk enthousiasme de liefde: ‘Dag mijn hartje, dag mijn zoete leven, dag mijn oogje, dag mijn lieve vriendin, Hé dag mijn schoonheid, mijn lieve popje, dag mijn schat, mijn liefde, mijn zoet genot, mijn zoete jonge blom, mijn lief duifje, mijn musje, mijn aardige tortelduif, dag mijn zoete dwarskopje.’
Josquin des Prez
En zo volgden de mannen stemmig en bevlogen hun individuele lijnen, die soms wel eens bijna uit hun gemeenschappelijke stroombedding dreigden te vallen, maar toch steeds weer op hun pootjes terecht kwamen en dan fraai samenvielen. Met William Byrd verdiepte La Notte zich in de ‘onwetendheid aan zonde’, met Jacobus Gallus bejubelden ze ‘God is mens geworden’…’De natuur wordt nieuw gemaakt’, en met de controversiële Joskin Daskanio (was hij niet gewoon Josquin des Prez?) zongen ze over hoop, zuchten en tranen. Bosnimfen, schikgodinnen en ‘kundige zangers aller landen’ kwamen langs in Nymphes des bois van Josquin des Prez, en met Thomas Tomkins kwam Absolom in beeld. Twee onderstemmen verklankten de tuba waarop twee bovenstemmen op ritmische wijze het Gloria van Dufay zongen, gevolgd door kreten en jammerklachten in Luzzasco Luzzaschi’s Quivi sospiri. Daarna klonken zowel de muziek als La Notte verrassend katholiek in de Quate petites prières de Saint Francois d’ Assise van de eigenzinnige en wat ongrijpbare twintigste-eeuwer Francis Poulenc (1899-1963), waarna het concert stemmig werd besloten met het Agnus Dei van William Byrd. Bij het verlaten van de kerk zette het alledaagse leven zich richting Albert Cuyp voort alsof er nooit een optreden van La Notte had plaats gevonden. Maar ik besloot dat ik zeker nog eens ga luisteren naar de aangename zangkunst van deze toegewijde heren.
Wenneke Savenije
Volgende concert La Notte:
12 februari, 15.00-16.00 uur, Sloterkerk, Amsterdam
Info & tickets:
Voor boekingen: Willem Bouwman, tel. 020 6737943