Mulatu Astatke, vader van de Ethiopische jazz, opent Africadelic Festival
Gehoord: 25/5 Tolhuistuin Paradiso, Amsterdam
Door Wenneke Savenije
Op zijn 78e is Mulato Astatke, de beroemdste jazzmusicus van Ethiopië, een levende legende. Maar als musicus is hij nog springlevend, getuige het swingende optreden van Astatke en zijn band met louter fantastische musici als de veelzijdige trompettist Byron Wallen, de ijzersterke saxofonist James Arben, de woeste cello-original Danny Keane en de opzwepende percussionist Richard Qlátúndé. Astatke zelf trad vooral op de voorgrond met hallucinerende klanken op de vibrafoon en stelde zich verder relatief bescheiden op achter keyboard of conga. Maar de groovy nummers die gespeeld werden waren
allemaal van hem en de band ging ermee vandoor alsof Astatkes muziek ter plekke werd geïmproviseerd. Instrumentaal vakmanschap en gedeeld respect voor Astatke en zijn muziek veroorzaakte een geweldige chemie tussen de spelers, zodat de ritmisch onweerstaanbare muziek de overvolle zaal van de Tolhuistuin onmiddellijk in beweging bracht en al bij het eerste nummer iedereen stond te dansen.
zijn aan het concert voorafgaande lezing benadrukte had Astatke – die zo vermoeid was van zijn vlucht dat hij zijn muzikale statement liet voorlezen door een charmante African lady, waarna hij de microfoon pakte om er persoonlijk nog een en ander aan toe te voegen – dat ‘wij mensen alles te danken hebben aan de Afrikaanse ‘bush men’, want zij waren de uitvinders van klank, ritme en de eerste instrumenten.’ Ook liet hij meerdere malen vallen dat hij als eerste Afrikaan was afgestudeerd aan Berklee Collge of Music, waar hij vibrafoon en percussie gestudeerd heeft, en als het ware de technische handgrepen kreeg aangereikt om de traditionele Ethiopische muziek te kunnen vermengen met jazz en latin.
Astatke bracht albums uit en trad in de zeventiger jaren op met grootheden als Mahmoud Ahmed en Duke Ellington, waarna hij in de jaren negentig werd ‘herontdekt’ door platenverzamelaars, zodat het Parijs label Buda Musique een serie uitbracht met Ethio-jazz onder de noemer Éthiopiques, die de muziek van Astake wereldwijd onder de aandacht bracht. Zijn muziek dook ook op in films, waaronder Broken Flowers van Jim Jarmusch, en er volgden nieuwe bandformaties en vele tournees. Tegenwoordig doet zijn muziek het ook goed op dance-events, waar een hernieuwde interesse bestaat in Ethio-jazz en Afrobeat.
Steeds weer benadrukte Astatke tijdens zijn lezing het belang van de ‘bush men’, die ‘de muziek zoveel gegeven hebben.’ Volgens Astatke moeten we hen respecteren als ‘de wetenschappers van the sound’ en ‘Afrika als de moederschoot waaruit alle culturen zijn voortgekomen.’ Er volgde nog een talk met de maestro en Lewis R. Gordon, Grace Ndjako en Mathys Rennela over ‘The Contribution of Africa’s Culture tot he World’, waarbij vooral Lewis R.Gordon indruk maakte met zijn scherpzinnige humor en muzikale bevlogenheid.
Maar muziek overtuigt per definitie méér dan woorden. Nadat alle bezoekers zich tegoed hadden gedaan aan een originele Ethiopische maaltijd van Kilimanjaro Restaurant in Amsterdam, raakten Astatke en zijn fantastische band het publiek recht in het hart met de levendige spirit van zijn muziek, die Afrika in het algemeen en zijn vaderland in het bijzonder alle eer aandeed. Om Astatke nog eenmaal te citeren: ‘Ethio Jazz heeft een lange traditie, maar het is belangrijk voor mij steeds weer te benadrukken dat mijn muziek voortkomt uit het ongelooflijk diverse muzikale en culturele landschap van Ethiopië. We moeten de wortels ervan altijd respecteren. Muzikanten of mensen die geïnteresseerd zijn in onderzoek naar de geschiedenis van Ethio-Jazz of muziek in het algemeen zouden de bronnen moeten bestuderen. Die liggen diep begraven in de muzikale cultuur van mijn land. Musicus zijn is een eindeloos beroep. Het maakt me gelukkig en houdt me jong.’
Info:
Vanavond om 18.30 uur houdt de Surinaams-Nederlandse antropologe Gloria Wekker, auteur van ‘Witte onschuld: Paradoxen van kolonialisme en ras’ een lezing in Tolhuistuin Amsterdam.
Zie verder:
https://www.paradiso.nl/nl/nieuws/paradiso-presenteert-africadelic-2022/95894/
&
