Nicolas van Poucke geeft Beethoven en Schumann vleugels in De Duif
Gehoord: 8 augustus 2020, De Duif, Amsterdam
Volgende concert: 16 augustus, Zeeuwse Concertzaal, Middelburg
Door Wenneke Savenije
De Nederlandse pianist Nicolas van Poucke excelleert niet alleen in pianospelen, maar ook in muzikale passie en nieuwsgierigheid. De winst daarvan is dat de mooiste aspecten van alle opnames waarnaar hij ooit geluisterd heeft op een of andere manier tot uitdrukking komen in zijn fijngevoelige en liefdevolle pianospel. Bij alle recitals van de Serie Meesterpianisten zit hij in het Concertgebouw, om zich te spiegelen aan het hoge niveau van pianisten als Sokolov, Perahia, Pires en Trifonov. Hij is dol op oude LP-opnames van legendarische pianisten als Rubinstein en Horowitz (‘Hoe meer geruis hoe beter!’) en hij stroopt YouTube, Spotify en Facebook af naar betoverende historische opnames van pianisten als Sofronitsky, Lipatti en Richter. Maar hij luistert ook graag naar opera, orkestwerken en kamermuziek. Hij draait er zijn hand niet voor om om als jonge vader van twee kinderen Chopin te studeren met een baby in een draagdoek op zijn buik. In Amsterdam speelde hij zelfs een Bach-recital met een baby op de vleugelklep, terwijl een peutertje rondkroop tussen de poten en het pedaal. Hij rookt graag een dikke Cubaanse sigaar en is altijd in voor goede wijn. Maar in de concertzaal profileert hij zich net als de pianisten van de oude stempel bij voorkeur in stijl, in jacquet en met glimmende lakschoenen, zelfs als het loeiheet is. In alle omstandigheden zet hij spontaan en trefzeker zijn talent, zijn muzikale intelligentie en intuïtie in om door te dringen tot het mysterie van de muziek. Want het gaat hem niet om roem of ego, zijn enige werkelijke drijfveer is liefde voor muziek. En dat is te horen.
‘I believe in Bach the Father, Beethoven the Son and Brahms the Holy Gost of Music’, luidde het credo van zijn eerste succesvolle opname uit 2013. Die uitspraak had Van Poucke geleend van de 19e-eeuwse pianist, componist en dirigent Hans von Bülow, want de pianist kent zijn klassiekers en leest graag alles wat er los en vast zit over muziek. In 2019 volgde een tweede album met werken van Chopin (‘Chopin, vinyl en wijn. Wat wil een mens nog meer?’), dat hem lovende recensies opleverde. En nu is er, als regelrecht gevolg van de lock down die hij zinvol wilde benutten, weer een nieuwe opname op komst met Schumanns Carnaval op. 9, de Fantasiestücke op. 12 en Arabesque op. 18: ‘The Schumann Collection’, die in de herfst op LP en Super Audio Cd op het label TRPTK zal verschijnen ( www.nicolasvanpoucke.com). Daarmee maakt Van Poucke een oude droom waar, want door Schumanns Fantasiestücke op. 12 is hij al van jongs af aan gefascineerd: ‘Als klein jongetje hoorde ik Murray Perahia deze cyclus spelen in het Concertgebouw. De magie die deze muziek toen omhulde herinner ik me nog als de dag van gisteren.’
In De Duif speelde Van Poucke de Fantasiestücke op. 12 samen met de ‘Waldsteinsonate’ van Beethoven (‘Per slot van rekening is het nog altijd Beethovenjaar!’), ook al een van zijn lievelingswerken. Van Poucke: ‘De ‘Waldsteinsonate’ is absoluut een van mijn favoriete stukken. De energie, de vitaliteit en de verbluffende originaliteit vind ik ontzettend inspirerend. Het is altijd weer een voorrecht om dit geniale stuk te mogen spelen.’
Voeg daarbij dat in De Duif de Steinway van wijlen Youri Egorov was neergezet, een pianist die Van Poucke o.a. vanwege zijn Schumann-opnames enorm bewondert, en het recital moest haast wel iets bijzonders worden. En zo geschiedde, in de eerste plaats met de organisch getimede, contrastrijke, genuanceerde en fraai uitgebalanceerde vertolking van Beethovens Sonate in C, op. 53 ‘Waldstein, die Van Poucke met innerlijk vuur en een heel persoonlijk toucher de gerestylede kerk in projecteerde. Dat deed hij niet met de snelheid en nerveuze energie waarmee een pianiste als Martha Argerich dit werk over het voetlicht brengt, maar eerder zoals een beminnelijke pianist als Nelson Freire deze onstuimige sonate zou benaderen. Met empathie en geestdrift, meer lyrisch en elegant dan theatraal en markant, al klonken er soms ook dramatische passages waarin Beethovens felle, emotionele en nukkige karakter uit de noten sprak. Op het hemelbestormende openingsdeel volgde een mysterieus en ‘spooky’ Adagio molto in intieme klankkleuren, waarna Van Poucke er in het ‘attacca’ met bravoure vandoor vloog, richting het afsluitende Rondo, dat hij met passie en elan vertolkte. Het meest bijzondere aan het geheel was dat Van Poucke met zijn lezing van Beethovens ‘Waldsteinsonate’ tot in de kleinste details zijn eigen eigenzinnige verhaal vertelde.
Na Beethoven volgde een ware liefdesverklaring aan Schumann en de acht delen van zijn tot de verbeelding sprekende Fantasiestücke op. 12. Alleen al de tedere en weemoedige manier waarop Van Poucke opende met ‘Des Abends’ was in zijn bijna meditatieve rust en wijsheid van een ontwapenende schoonheid. Sensuele harstocht brak los in ‘Aufschwung’, dat Van Poucke fraai contrasteerde met het kwetsbare en vragende ‘Warum?’ Markant en met humor zette hij ‘Grillen’ uiteen, waarna ‘In der Nacht’ – misschien wel het hoogtepunt van deze uitzonderlijk mooie pianocyclus waarin Schumanns alterego’s, de dromerige Eusebius en de hartstochtleijke Florestan, om beurten het hoogste woord voeren – in golven verzoening bracht tussen de twee contrasterende kanten van Schumanns verhitte gemoed. En zo ging het door, via de contrastrijke humor van ‘Fabel’ en het krinkelende en winkelende ‘Traumes Wirren’, waarbij Van Poucke onnadrukkelijk maar doeltreffend steeds weer de melodieuze hoofdlijnen en de harmonische wendingen in een passende beweging wist te vangen, totdat Schumann en hij eensluidend het avontuur besloten met ‘Ende vom Lied.’ Zo kan je een werk alleen maar spelen als je heel veel tijd neemt om ermee te vergroeien. Ook in Schumann wist Van Poucke zijn luisteraars te boeien met zijn persoonlijke ‘vertelkunst’. Bij wijze van toegift volgden het innig vertolkte openingsdeel van Schumannns Bunte Blätter, op. 99 en de met vaart en bevlogenheid gespeelde Etude op. 10 nr. 4 van Chopin. Bravo!
Wenneke Savenije
Info: www.nicolasvanpoucke.com
Voor een bijzondere kortingsaanbieding: zie www.denieuwemuze.nl bij Nieuws
Steun De Nieuwe Muze. Lees ons, volg ons, like ons of neem een abonnement!
