Rachmaninoff van grote klasse door pianist Florian Verweij
Gehoord: Symfonieorkest Musica Den Haag o.l.v. Pim Cuijpers m.m.v. Florian Verweij. Amare, Den Haag, 21 januari 2024
Door Willem Boone
Onverminderd populair
Kortgeleden stond er op Facebook een overzicht met de pianoconcerten die in 2023 het vaakst uitgevoerd waren. Tot mijn verbazing stond daar geen enkel pianoconcert van Mozart tussen en ook die van Brahms en Prokofiev schitterden door afwezigheid. Daarentegen werden wel de laatste drie van Beethoven, het tweede van Chopin, Schumann, Grieg, het ‘gewone’ concert van Ravel, het eerste van Tchaikovski en prominent Rachmaninoff 3 en 2 genoemd. Laatstgenoemd concert blijft onverminderd populair door de meeslepende melodieën, de lyriek en de schrijfwijze voor het instrument. En wat is er fijner dan op een gure zondagmiddag te luisteren naar deze muziek, waaraan je je kunt laven als aan warme chocolade?
Op dat idee was het Symfonieorkest Musica Den Haag gekomen, door Rachmaninoff tot het middelpunt van hun twee concerten in Amare te maken. Het was bij de jonge, begaafde Nederlandse pianist Florian Verweij in goede handen. Direct bij de inzet van de beroemde akkoorden was daar die bronzen klank die zo goed past bij deze componist. De solist liet ze mooi in intensiteit toenemen voordat het orkest inzette. Fraai was daarnaast zijn tempo-opvatting: dit was écht een moderato. Hij zocht het gelukkig niet in spierballenvertoon, maar beschikte naast alert spel wel over de nodige kracht om de climax halverwege het eerste deel recht te doen.
Fluwelig spel
Wat helaas minder imponeerde, was het instabiele spel van de hoorns. Bij de pianoconcerten van deze componist wordt bij een uitvoering duidelijk dat ze symfonisch van aard zijn, waarbij een groot deel voor het orkest weggelegd is. Aan het eind van het Eerste deel barstte het publiek vrolijk in applaus uit, waarvoor de pianist – vriendelijk als hij is – al opstond om te buigen. De inzet van de piano in het Adagio sostenuto grijpt mij altijd weer naar de keel: de muziek van Rachmaninoff bezit iets puurs dat, mits niet sentimenteel gespeeld, heel krachtig overkomt. De pianist deed recht aan deze puurheid. Zeker in dit deel kwam naar voren dat de blazers de zwakste schakel van dit orkest zijn: de inzet van de fluit was mooi, maar bij de klarinetsolo en vooral de hoorns ging er qua intonatie het een en ander mis. Daarentegen kwamen de strijkers sterker over. Verweij leverde ook in het Allegro scherzando fluwelig spel, waarbij hij imponeerde met de kwaliteit van zijn frasering en toucher. Als altijd miste ook hier het einde zijn uitwerking niet: het is en blijft hartveroverende muziek!
Klappen na ieder deel
Het orkest was het optreden begonnen met Rossini’s Ouverture ‘Il Barbiere di Sivigla’ die in een relatief rustig tempo gespeeld werd, minder levendig dan je het vaak hoort. Na de pauze stond het de relatief onbekende Eerste symfonievan Tchaikovski die bekend staat onder de – toepasselijke – naam ‘Winterdromen’ op het programma. In het eerste deel, Allegro tranquillo, weerde het orkest zich goed en de blazers leken hierin beter op dreef: er waren mooie solo’s van de hobo en de fluit. Toch zijn de blazers als collectief niet sterk. Meer nog dan voor de pauze klapte het publiek na ieder afzonderlijk deel. (De meneer die links naast mij zat opperde om een bordje na ieder deel omhoog te houden met daarop de tekst ‘Geen applaus!’). Het is waarschijnlijk te wijten aan onbekendheid met het fenomeen ‘klassieke muziek in een concertzaal’, maar het was verheugend om te zien dat het publiek in groten getale op deze middag afgekomen was.
In het derde deel, Scherzo (Allegro scherzando giocoso) gaven de strijkers mooi de wiegende beweging van de muziek weer. Het sloeg zich ook goed door het laatste deel, Finale (andante lugubre – allegro maestoso) heen. Dit was een verdienste, want Tchaikovski valt hier nogal eens in herhaling (gelukkig is deze finale minder zwak dan die van de Tweede symfonie van dezelfde componist!). Aan het eind was er veel waardering voor de prestatie van het orkest en het was mooi om te zien met hoeveel enthousiasme het publiek klapte voor bekenden toen dirigent Pim Cuijpers afzonderlijke musici in het applaus liet delen.
Willem Boone
Info:
https://www.florianverweij.nl/biografie/
