Yeol Eum Son overtuigt drie keer

Gehoord: Tivoli Vredenburg Utrecht, 8 oktober 2023

Door Willem Boone

Een recital beginnen met Mozart lijkt simpel, maar het is verraderlijk. Vrijwel altijd volgen daarna composities die veel rijker aan noten zijn en waarbij een foute noot niet direct opvalt, maar de transparante muziek van Mozart is zo genadeloos dat ze ieder oneffenheidje direct aan het licht brengt. De Koreaanse pianiste Yeol Eum Son deed wat ze moest doen: ‘gewoon’ de noten spelen om daarmee recht aan de gesublimeerde eenvoud van Mozarts Sonate KV 576te doen. Haar tempi waren natuurlijk en haar toucher was kristalhelder als een bergbeekje. Ze had voor zich op de vleugel een iPad liggen, maar daar keek ze nauwelijks op. De pianiste maakte duidelijk dat ze terecht affiniteit met Mozart heeft, van wie ze kortgeleden alle Pianosonates opnam. Het vormde een stijlvolle opmaat voor dit zeer pianistische programma.

Vervolgens speelde zij de Sonate in es uit 1889 van Scriabin. Daarbij ging het mogelijk om een première, want het was niet een van de bekende tien Sonates, maar een stuk dat voor de Eerste sonate ontstond. Het werd echter pas in 1986 gepubliceerd. Volgens de toelichting (die ten onrechte repte van Scriabins Eerste pianoconcert, terwijl hij slechts één pianoconcert geschreven heeft!) is er sprake van ‘een onvoltooid werk dat geen tempoaanduidingen kent.’ Overigens bevatte de toelichting wel degelijk tempoaanduidingen. Het ging om een redelijk lang werk, langer dan sommige van de bekende Pianosonates van Scriabin. Er was zeker in de eerste twee delen geen sprake van een volgroeide compositie, maar het was wel zeer interessant om kennis te nemen van muziek die tot nog toe onbekend was. In het eerste deel, Allegro appassionato, was de invloed van Chopin duidelijk hoorbaar. Son speelde het beurtelings verfijnd en inderdaad gepassioneerd. Qua techniek was het net als het derde deel veeleisend. De delen gingen zonder onderbreking in elkaar over en in het tweede deel, Andantino, straalde haar spel rust uit. Het kwam over als een improvisatie die weer onderbroken werd door het afsluitende Presto. Dit stormachtige deel met machtige bassen was het meest coherent van de drie en het kwam het meest in de buurt van al bekende muziek van deze componist. Zo deed dit presto bij vlagen denken aan het gelijknamige deel uit diens Tweede sonate. Het pianissimo slot was indrukwekkend. Ook al gaat het niet om een volwaardige sonate, toch mag deze muziek vaker tijdens recitals klinken of (als dat nog niet gebeurd is) opgenomen worden!

Het aardige van dit programma was dat het drie Sonates bevatte die steeds met tussenpozen van honderd jaar ontstaan zijn. Een verder raakvlak zou kunnen zijn dat ze alle drie geschreven zijn door een componist die tegelijk een uitstekend pianist was. Als gezegd resulteerde dat bij Mozart niet in veel noten, bij Scriabin en Kapustin daarentegen in zeer ‘notenrijke’ partituren. Dat ging zeker ook op voor de Tweede sonate van laatstgenoemde componist. Hij schreef in totaal 20 Pianosonates die rijk aan jazzy invloeden zijn. Daar hij deze opschreef, is het geïmproviseerde karakter van zijn stukken dus enigszins misleidend. Ook Kapustin was een voortreffelijk pianist, van wie bekend is dat hij op zijn zeventiende examen deed met Prokofievs veeleisende Tweede pianoconcert.

Son speelde het eerste deel, Allegro molto, met dezelfde helderheid die ook haar Mozart kenmerkte. Ze deed goed recht aan de drive die zeker in de snelle delen van deze Sonate aanwezig is. Dit eerste deel is in vergelijking met de andere delen wat lang, maar Son wist de aandacht goed vast te houden. Het largo vormde een mooi, verdroomd rustpunt. Het spel van de pianiste deed denken aan een jazzpianist die in een verlaten pianobar of lobby van een hotel voor zich zat te spelen. Opmerkelijk was haar ‘lazy’ timing die aan die van een jazzmusicus herinnerde. De overgang naar het afsluitende Perpetuum mobile allegro vivace had niet groter kunnen zijn: muziek die je bijna als ‘gek’ zou kunnen kwalificeren en die in een rusteloos tempo voortjoeg. Het is ongelooflijk hoe iemand deze ongebruikelijke ritmes in zo’n hoog tempo en met zo’n precisie kan spelen. Son maakte hiermee terecht veel indruk op haar publiek dat haar met een verdiende ovatie beloonde. Hopelijk speelt zij een volgende keer andere pianowerken van Kapustin of een van diens Pianoconcerten!

Willem Boone

Concert:

Op 15 en 17 december a.s zal zij het Concert voor de linkerhand van Ravel met het Residentie Orkest spelen in Amare.

Info & tickets:

https://www.amare.nl/nl/agenda/1701/residentie-orkest/sheherazade

Info:

https://www.tivolivredenburg.nl/klassiek/

http://www.yeoleumson.com