Sō Percussion. Programma: Gehoord: Reich: Music for Pieces of Wood, Dessner: , Shaw: Strange and Artificial Echoes (Wereldpremière). Gehoord: 5 november 2025, Concertgebouw Amsterdam.

Door Michael Klier

 

De vier slagwerkers van Sō Percussion hadden al eerder in Nederland opgetreden maar nog nooit in het Concertgebouw. Na het eerste stuk kwamen ze met een verzoek. Ze vonden het spannend om te vragen maar ze hadden het ook al in Carnegie Hall gedaan. Of we misschien met zijn allen een keer heel hard konden juichen? Dan zouden ze bij het volgende stuk niet meer zenuwachtig zijn.

 

 Speelplezier

Hun optreden was (niet alleen daarom) verbijsterend: het programma paste perfect, de toespraken waren grappig en informatief en hun muzikale vakmanschap adembenemend. Voor het eerste stuk Music for Pieces of Wood van Steve Reich kwamen ze één voor één  al spelend het podium op. Het tempo was hoog. En onder hun geconcentreerd musiceren bleven ze zichtbaar ontspannen naar elkaar kijken en met elkaar communiceren.

 

 

Sō Percussion

Het woord Sō in Sō Percussion is Japans en betekent: een instrument bespelen. Eric Cha-Beach, Josh Quillen, Adam Sliwinski en Jason Treuting besloten al in 1999 om als slagwerkkwartet samen te werken. Hun professionele focus ligt op het uitvoeren van avontuurlijke nieuwe composities. Daarbij werken ze met diverse kunstenaars samen. Met de eveneens Amerikaanse componiste Caroline Shaw hebben ze al 3 Cd’s opgenomen. Hun laatste album Rectangles and Circumstance won dit jaar zowel een Grammy (beste kamermuziek) alsook een Edison (categorie Buitengewoon Klassiek).

 

Francis Bacon

In het seizoen 2024/25 was Shaw composer in residence van het Concertgebouw. In dit kader componeerde ze dit jaar een nieuw werk voor Sō Percussion. De titel Strange and Artificial Echoes heeft ze ontleend aan ‘New Atlantis’ (1626) van Francis Bacon: ‘We have also divers strange and artificial echoes, reflecting the voice many times, and as it were tossing it: and some that give back the voice louder than it came; some shriller, and some deeper, yea, some rendering the voice differing in the letters or articulate sound from that they receive.’

 

 

 

Cage en Mozart

Francis Bacon was een van de eerste Europese intellectuelen die het belang van muziekinstrumenten benadrukte en de toekomst van muziektechnieken en -technologieën voorspelde in zijn onvoltooide utopische roman ‘New Atlantis’. De bezetting bestaat uit marimba, vibrafoon, glockenspiel, zes cassettedecks en stenen. Het werk is losjes geïnspireerd op Mozarts ‘Disso­nantenkwartet’, KV 465 (1785) en de experimentele muziek van Daphne Oram, John Cage en Morton Feldman.’

 

Poëtische experimenten

Shaw gebruikt in haar nieuw werk ook teksten van de Canadese dichteres Anne Carson. Het stuk begon a la Cage met het ritmische wrijven van kiezelstenen. Heel zacht klonk daaarna uit een van de cassetterecorders een melancholieke melodie die live door de marimba begeleid werd. Vervolgens zetten de musici hun handpalmgrote bandrecorders steeds weer aan en uit. Er klonk muziek (Mozart, Shaw?) maar ook tekst (Stem van Cage?).

 

 

Experimenteel

De 4 musici handhaafden de ouderwetse apparaten met veel gevoel. Zo werden ze afwisselend tegen de borst gedrukt of tussen de handen afgeschermd alsof het levende wezens waren. De zo vervormde klanken beklemtoonden de verdrietige sfeer van Shaws muziek. Tussendoor werd ook een tekst voorgelezen, onverstaanbaar snel, afgekapt en door elkaar. De woorden werden steeds verder uitgekleed tot dat dit experimentele deel in sissende klanken eindigde.

 

Chordsticks

Voorafgaand aan de wereldpremière speelde Sō Percussion de oosters klinkende Music for Wood and Strings van Bryce Dessner. Het is geschreven voor vier versterkte slagwerkinstrumenten, de zogenaamde chordsticks. Deze zijn een kruising tussen elektrische gitaar en ‘hammered dulcimer’, een citerachtig instrument. De musici bespeelden de snaren van de chordsticks met kleine strijkstoken en metalen (eet)stokjes.

 

 

Tangerine Dream

De rijke sonore nagalm van de chordsticks werd enkel onderbroken door ritmische interventies van snaredrum, woodblocks en bassdrum. Dessner varieerde hypnotische gitaarklanken met geraffineerde ritmes. Music for Wood and Strings ademde de sfeer van elektronische popmuziek a la Tangerine Dream. De uitvoering door Sō Percussion was zeer verrassend en sfeervol. Het juichen in het begin had gewerkt!

Michael Klier

Foto’s: Eduardus Lee, Victoria Pickery

*De recensie verschijnt ook op https://musicwork.shop/blog/