Gehoord: 26 februari 2025, Bimhuis , Amsterdam
Door: Mark Doorn
Vernieuwers in de jazz
De belangrijkste jazzprijs in Nederland werd voor het eerst uitgereikt in 1963, toen nog onder de naam Wessel Ilcken Prijs, vernoemd naar de bekende jazzdrummer en echtgenoot van Rita Reys. In eerste instantie was de prijs een oeuvreprijs, later (vanaf 1974) werd de prijs een aanmoedigingsprijs voor nieuw talent. Toen jazzdirigent en -musicus Boy Edgar in 1980 overleed, ging de prijs verder onder de naam Boy Edgar Prijs en werd de prijs weer een oeuvreprijs. Onder de winnaars sindsdien bevinden zich vele vernieuwers als Misha Mengelberg (1966), Han Bennink (1967), Willem Breuker (1970), Guus Jansen (1980), Ernst Reijseger (1985) en meer recent Corrie van Binsbergen (1997/98), Eric Vloeimans (2001), Tineke Postma (2015) en Martin Fondse (2017). In de bijzondere rij van winnaars mag zich nu de jonge, zeer getalenteerde pianist / componist / improvisator Tony Roe voegen.
Tony Roe
Roe studeerde klassiek piano aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag en jazzpiano aan het Conservatorium van Amsterdam. Met Jamie Peet en Pat Cleaver vormt hij het jazz pianotrio ‘Tin Men and the Telephone’, waarvoor hij de muziek componeert, interactieve visuals creëert en met behulp van zelfontwikkelde software altijd contact met het publiek opzoekt. Vanavond speelde Roe onder meer met zijn trio, aangevuld met enkele bijzondere musici als saxofonist Ben van Gelder, slagwerker Vernon Chatleine en harpiste Doriene Marselje. Een speciale rol was weggelegd voor de Nederlands-Russische pianiste Helena Basilova die een bijzondere vertolking speelde van Première communion de la Vierge uit Olivier Messiaen’s Vingt Regards Sur l’Enfant Jésus. Na de uit het hart gegrepen speech van collega, vriend en ’tweevoudig Edison Jazz Nationaal winnaar ‘ Reinier Baas, reikte Basilova de bronzen sculptuur ‘John Coltrane’ van Jan Wolkers uit naar Tony Roe.
De jury was lovend over Roe:
‘Pianist, componist en bandleider Tony Roe is een veelzijdig musicus. Zijn instrumentbeheersing is onmiskenbaar, maar het is de vrije visie op de piano die zijn werk onderscheidend maakt. Roe brengt een unieke mix van jazz en technologie, werkt genre-overstijgend en geeft publieksbeleving een nieuwe dimensie. Hij is intelligent, geëngageerd en een innovator binnen de jazz- en geïmproviseerde muziek.’
Zijn werk laat zich misschien nog wel het best omschrijven als ‘gesamtkunstwerk’. Door de samenwerking met audiovisueel kunstenaar Marcel Wierckx heeft Tony Roe iets heel bijzonders en grensoverstijgends weten te creëren. De synthesizers en interactieve beeldprojecties die door de vleugel worden aangestuurd vormen een totaalbeleving voor het publiek. In het laatste werk zette Roe zijn zelf ontwikkelde Tinmendo App in, waarmee er interactie met het publiek ontstond.
Slim en geestig
Wat mij betreft hadden de politieke statements achterwege mogen blijven, maar ik houd er nu eenmaal niet van dat mensen die bezig moeten zijn met het creëren van mooie dingen, zich laten afleiden door zoiets lelijks als politiek. Ik wil in de concertzalen en theaters in vervoering raken en juist even niet hoeven nadenken over de realiteit van alledag. De wijze waarop Roe de zorgelijke ontwikkelingen in de wereld had geïntegreerd in zijn muziek was overigens niet smakeloos, maar slim, zelfs zeer muzikaal en soms ronduit geestig.
Waar de jury spreekt over genreoverstijgend, heb ik, ondanks de vele experimentele uitstapjes die Roe maakt, gewoon de hele avond jazz gehoord. Dit is overigens bedoeld als compliment en niet als kritiek. De goed gevulde zaal, die bestond uit oud prijswinnaars, andere vakgenoten, vrienden en familie, Boy Edgar Jongerenprijs winnaars Abigail en Jevaney, genodigden van het Fonds voor de Podiumkunsten en regulier jazz publiek, sprak zijn waardering uit voor hetgeen zij die avond hadden beleefd, en terecht!
Mark Doorn
Foto’s: Mark Doorn e.a.
Info:
