Anna Fedorova en Sinfonia Rotterdam o.l.v. Conrad van Alphen combineren klassiek & wijn in de Haagse Kloosterkerk

Werken van Fanny Mendelssohn, Johann Wilhelm Wilms en Frédéric Chopin. Gehoord: 18/10, Kloosterkerk, Den Haag

Door Wenneke Savenije

Verrassend en toegankelijk

Ook in de muziek draait uiteindelijk alles om energie, en die energie hebben dirigent Conrad van Alphen en zijn Sinfonia Rotterdam in overvloed. In de 25 jaar van haar bestaan bracht het orkest onophoudelijk enthousiasmerende concerten met vaak verrassende programmeringen, niet alleen in de reguliere concertzalen, maar ook op bijzondere locaties. Van Alphen wist solisten van het formaat van violist Maxim Vengerov en pianist Mikhail Pletnev naar Rotterdam te halen om met zijn orkest op te treden en masterclasses te geven. En dit seizoen staan topsolisten als cellist Benedict Kloeckner, blokfuitist Erik Bosgraaf en pianist David Fray op het programma. 25 jaar Sinfonia Rotterdam! wordt gevierd met Lucienne Renaudin Vary op trompet.

Nadat adviescommissie Mei Li Vos deze zomer tamelijk ongefundeerd het advies gaf  te stoppen met de subsidiering van dit veelzijdige kamerorkest, besloten Van Alphen en zijn orkest het daar niet bij te laten zitten. Er werden protestacties op touw gezet, petities ondertekend en medestanders gezocht. De uiteindelijk afloop is nog niet bekend, maar inmiddels vond Sinfonia Rotterdam wel een anonieme donateur, waardoor de bestaanszekerheid in elk geval voor de komende vier jaar verzekerd is. En dat is, blijkens het eerste concert van Sinfonia Rotterdam in de monumentale Haagse Kloosterkerk, terecht en een zegen voor iedereen die van muziek houdt. Van Alphen en zijn orkest doen niet aan hoogdravende, would be-interessante concepten om – vaak meer de commissies dan het publiek- te imponeren. Er wordt enthousiast en energiek gemusiceerd om zoveel mogelijk mensen voor klassieke muziek te winnen, met programma’s die zowel lekker in het gehoor liggen als verrassend en bijzonder zijn. Want wanneer hoor je nu de levendige Ouverture in C van Mendelssohns getalenteerde oudere zus Fanny, of de Beethoviaanse Symfonie nr. 1 op. 9 van de Nederlands-Duitse componist Johann Wilhelm Wilms?

Fanny Mendelssohn & Wilms

Met die werken begonnen Van Alphen en zijn orkest hun eerste ‘Klassiek & Wijn’ concert in de Haagse Kloosterkerk, waarbij al meteen duidelijk werd dat Fanny Mendelssohn, die meer dan 460 stukken componeerde, artistiek gezien een beter lot had verdiend dan dat van een heimelijk componerende vrouw in de schaduw van haar succesvolle broer Felix. De Ouverture in C was haar eerste orkestwerk. Ze schreef het stuk toen ze 26 was en getrouwd was met een schilder, met wie ze een kind had gekregen. Er waren financiële problemen en er heerste een cholera-epidemie. Maar van dat alles is niets te horen in de blijmoedige en levendige Ouverture in C (1832), die door Sinfonia Rotterdam onder de bekwame leiding van Van Alpen elegant, transparant en sprankelend tot klinken werd gebracht. Voor Fanny moet muziek een ideaal toevluchtsoord zijn geweest, waarin ze de zorgen van alle dag kon vergeten. Net als haar broer liet ze zich inspireren door Bach (ze speelde al heel jong het complete Wohltemperierte Klavier van Bach uit haar hoofd!), zodat haar ouverture zich liet beluisteren als een hechte structuur met een verfijnde detaillering, die Van Alphen en zijn orkest goed lieten uitkomen.

De Symfonie nr. 1 op. 9 (1805) van Wilms daarentegen is geschreven door een vroege romanticus, die zijn degelijke vakmanschap niet onder stoelen of banken stak. Opmerkelijk in zijn vierdelige symfonie zijn de vrijzinnige melodieën voor met name de strijkers, die geraffineerd met elkaar verweven worden. Door de akoestiek van de monumentale ruimte van de Kloosterkerk was het soms even zoeken naar de ideale balans tussen de verschillende stemmen in het orkest, die letterlijk de ruimte kregen om rond te gaan dwalen in de Kloosterkerk. Af en toe leken de strijkers onderling of in samenhang met de blazers en pauken daardoor een fractie uit elkaar te lopen. Ruimtes stellen zo hun eisen en om ze optimaal te kunnen bedienen is een gewenningsproces nodig waarvan het orkest met glans de eerste fase heeft doorlopen. Duidelijk werd dat Wilms onderhoudende muziek geschreven heeft die het verdient om vaker te worden uitgevoerd.

Anna Fedorova

Hoogtepunt van het programma was daarna het overrompelend gepassioneerde en poëtische pianospel van pianiste Anna Fedorova in Chopins Tweede pianoconcert, met zijn bescheiden maar wel effectieve orkestpartij. Het was fascinerend om te horen hoe organisch Fedorova de afwisselend onstuimige en dan weer dromerige of melancholieke thema’s steeds weer van binnenuit liet ontkiemen tot hartveroverende, in elkaar overvloeiende guirlandes, waarin zowel de poëzie van de noten als de harstocht die uit Chopins harmonieën spreekt optimaal tot hun recht kwamen. Sinfonia Rotterdam ondersteunde haar grandioze spel met sympathieke ‘no nonsense’ romantiek, die wel diende maar nooit overheerste.

Het klonk allemaal prachtig, waarna de bezoekers zich tevreden konden laven aan een goed glas Duitse wijn, al was daar wel een stormloop op de witte tafels achter in de kerk voor nodig. En dan kon het zijn dat die rode wijn, waarop je je zo verheugd had, helaas net aan je neus voorbijging… Ook de musici mengden zich onder het publiek, zodat wie wilde een gesprekje kon voeren met de orkestleden of de dirigent, die niets liever wil dan aantonen dat genieten van de schoonheid van klassieke muziek niet elitair is, maar juist toegankelijk voor iedereen.

Wenneke Savenije

foto”s: Marco Borggreve, Wenneke Savenije e.a.

Info:

https://www.sinfoniarotterdam.nl