v.l.r: Derek Wang, Yukine Kuroki en Yeon-Min Park
Let op! Winnares Liszt Utrecht Yukine Kuroki speelt op zondag 2 oktober, 11.00 uur, in het Concertgebouw!
Gehoord: Finale Liszt Utrecht, 29/9/ TivoliVredenburg, Utrecht
Nadat de 12e editie van het internationale Liszt Piano Concours in 2020 last minute moest worden afgelast vanwege Covid, ging het deze keer gelukkig goed. De Schubert Editie van het tot Liszt Utrecht herdoopte concours verliep nu volgens plan van 22-29 september. De afgelopen twee jaar werd niet alleen een nieuwe naam maar ook een geheel nieuw concept bedacht om het bekende concours, dat eens in de drie jaar plaatsvindt in TivoliVredenburg in Utrecht en bij de eerste editie in 1986 werd gewonnen door de onlangs overleden pianist Martijn van den Hoek (1954-2022), een nieuw aanzien te geven. Al in januari van dit jaar vond de eerste ronde van het concours plaats, waarbij 10 van de in totaal 40 pianotalenten uit 21 verschillende landen werden uitgeselecteerd om mee te doen aan de halve finale van Liszt Utrecht. Daar zaten helaas relatief weinig Nederlanders en/of in Nederland wonende pianisten bij, die geen van allen de halve finale hebben gehaald: Radu Ratering, Alexandra Kaptein, Florian Verweij, Nathalia Milstein en Nikola Meeuwsen. Alle optredens van de eerste ronde werden live gestreamd en zijn nog altijd te bekijken op het YouTube kanaal ‘lisztcompetition’. De jury bestond uit Mariam Batsashvili (winnares 2014), pianisten en Liszt-kenners Andrea Bonatta en Leslie Howard, pianist en presentator Christiaan Kuyvenhoven (winnaar 2005) en pianist Igor Roma (winnaar 1996).
De tien uitverkoren pianisten van de halve finale – Viktoria Baskakova, Minkyu Kim, Yukine Kuroki, Tamta Magradze, Matyas Novak, Yeon-Min Park, Leonardo Pierdomenico, Vitaly Starikov, Derek Wang en Kajeng Wong, die zichzelf in het programmaboek voorstellen met een foto, een persoonlijk statement en een QR-code voor een videoportret – konden zich ditmaal behalve als virtuoos solist ook presenteren in kamermuziek en als liedbegeleider. Het tot Liszt Utrecht herdoopte concours hoopt zo de focus te verleggen van het winnen van een internationale pianowedstrijd naar geschiktheid voor de actuele concertpraktijk van een internationaal opererende pianist. In juni kregen de deelnemers van de halve finale ook de kans om hun Liszt-spel te verbeteren, door een ‘academie’ te volgen bij Liszt experts Leslie Howard en Andrea Bonatta. Dit alles valt te prijzen, want louter competitiedrang haalt vaak niet het beste uit musici naar boven en musiceren is geen paardenrace. Liszt was een groot bewonderaar van Schubert, die dit jaar zijn 225e verjaardag viert, dus het lag voor de hand deze componist tot een centraal thema te maken. Ook nieuw in deze editie was de gedachte dat pianisten in staat moeten zijn op steeds weer andere vleugels te spelen, of ze dat nu leuk vinden of niet. Daarom moesten alle kandidaten verplicht switchen van een Yamaha (voor het complete Liszt solorecital) naar een rechtsnarige Maene-vleugel (kamermuziek) en een Fazioli (All-Schubert recital). Tijdens de finale kwam daar nog de optie Steinway & Sons bij en mochten de drie finalisten zelf besluiten op welk instrument ze het liefste wilden spelen. De Japanse Yukine Kuroki en de Amerikaanse Derek Wang speelden Schuberts door Liszt voor piano en orkest bewerkte Grosse Fantasie ‘Wanderer’ op een Fazioli, terwijl de Koreaanse Yeon-Min Park voor dit stuk de Steinway uitkoos, waarop alle drie de finalisten hun solowerk van Liszt uitvoerden.
Tijdens de Finale presenteerde Derek Wang, die in 2021 de New York Franz Liszt International Piano Competition won, zich in de Wanderer Fantasie als een energieke, getalenteerde, intelligente, toegewijde en markante pianist met een virtuoze techniek en uitgesproken muzikale opvattingen. Hij werkte professioneel samen met het flexibel musicerende Radio Philharmonisch Orkest o.l.v. Chritian Reif, maar af en toe klonk zijn geanimeerde interpretatie nog net iets te veel alsof hij een etude perfect wilde spelen. In de Liszt-bewerking van Beethovens Zevende symfonie ging Wang technisch en muzikaal als een dolleman tekeer. Nu gooide hij alle remmen los zonder daarbij uit de bocht te vliegen, maar bracht naast beschaafd stuntwerk ook nog sierlijke lijnen en mooie klankkleuren aan. Wangs dispositie voor de piano is indrukwekkend, blijkens zijn even briljante als soepele techniek. Maar het wakkere, parmantige, heroïsche en soms lyrische spel van Wang bleef wel wat aan de oppervlakkige kant, al heeft hij nog jaren te gaan om zijn spel te verrijken en verdiepen. De voorrondes heb ik helaas niet gehoord, maar op grond van de finale was een Derde prijs voor Wang een terechte en begrijpelijke keuze van de jury, ditmaal bestaande uit Suzana Bartal, Frederic Chiu, Janine Fialkowska, Nino Gvetadze, Michael Lewin, Muza Rubackyte, Wibi Soerjadi en Mariangela Vacatello o.l.v. (non voting) Cynthia Wilson.
Winnares Yukine Kuroki – die al meer prijzen op haar naam heeft staan, waaronder de 12th Dublin International Piano Competition 2022- speelde de Wanderer Fantasie soeverein en poëtisch, doorleefd tot in de kleinste details, elegant vloeiend en stromend, met een warme en werkelijk prachtige zingende klank. Ze wist magie op te roepen en inspireerde daarmee ook het orkest tot een meer doorleefde interpretatie van de Wanderer Fantasie. Volgens de jury is deze Japanse ‘geboren om Liszt te spelen’ en zo klonk het ook. Niet alleen superieur, organisch en virtuoos, maar vooral ook bloedmuzikaal, integer en sensitief, waarbij ze een verrassend vermogen aan de dag legde om de vele nuances van de muziek betekenisvol ‘in te kleuren.’ Als solowerk koos ze een deel uit Liszts Études d’Exécution Transcendante, waarbij er zowaar ook nog een pianobeest in haar losbarstte doordat ze zich volledig overgaf aan de stuwkracht van Liszts muziek, die ze romantisch en onstuimig verklankte, ondanks haar kleine handen met feilloze octavenpassages en andere pianoacrobatiek. Maar haar virtuositeit bleef toch steeds ondergeschikt aan haar ontwapenende muzikaliteit en juist daardoor was haar spel zo overtuigend. Ze won terecht de Eerste prijs.
Toch had ook Yeon-Min Park – o.a. winnares van de 16e Internationale Beethoven Piano Competition in 2021 – met recht en reden Utrecht Liszt mogen winnen, want zij was van de drie finalisten misschien wel de meest veelzijdige, briljante en verrassende Liszt-vertolkster. Na de twee uitvoeringen op de van nature al in warme kleurschakeringen ‘zingende’ Faziolo, klonk haar Wandere Fantasie op de heldere Steinway in eerste instantie wat dunner van klank en meer transparant en contrastrijk van structuur, wat deels te maken had met de vleugel zelf, die ze om de jury te citeren bespeelde ‘als een leeuwin.’ Maar haar ingetogen, elegante, diep muzikale en gedifferentieerde spel maakte gaandeweg steeds meer indruk, wat ook te horen was aan de toegenomen verfijning waarmee het orkest nu begeleidde. Weliswaar bescheiden maar vol innerlijke overtuiging opereerde Park volkomen vanuit de muziek. Als solowerk koos deze bevlogen Koreaanse voor Liszts La Campanella, die ze verfijnd, met een geraffineerde virtuositeit en goudeerlijke muzikaliteit, over het voetlicht bracht. Zij werd dan ook door het publiek uitgeroepen tot winnares van de Publieksprijs. Voorafgaand aan de uitslag speelde ‘onze’ Radu Ratering nog met bravour en humor de Hongaarse Fantasie van Liszt. ‘Er is muziek die tot iemand komt en andere, die verlangt dat men tot haar gaat’, om de componist zelf te citeren. Tijdens Utrecht Liszt werd door alle drie de finalisten recht gedaan aan beide bewegingen, zodat de finale een feest was.
Wenneke Savenije
Foto’s: Allard Willemse
Info:
Concert:
https://www.concertgebouw.nl/concerten/597321-winnaar-liszt-competition-2022-yukine-kuroki