Zondag 22 mei zingt Aylin Sezer, begeleid door Ed Spanjaard, om 16.00 uur in Cultuurhuis De Paulus, Oegstgeest

Aylin Sezer legt haar ziel op tafel in opera en lied

 

Tekst: Peter Schlamilch

Ze maakte afgelopen zomer veel indruk op het Prinsengrachtconcert en excelleerde al in talloze opera’s. ‘Ik ben in hart, nieren én ziel een operazangeres,’ zegt Aylin Sezer. ‘Niet alleen vanwege het geweldige groepsproces dat je hebt als je samen een operaproductie maakt, maar vooral door de grootse muziek, waarin je niet alleen heel kwetsbaar bent, maar je tegelijkertijd beschermd voelt door die magische noten. Heel bijzonder.’ Een portret van een gedreven zangeres.

Italiaans in Istanbul

Geboren in Istanbul uit een Turkse vader en een Brabantse moeder, maakte ze al vroeg kennis met muziek. ‘Bij ons thuis was er altijd muziek, mijn broer speelde blues en rock op de gitaar en mijn moeder, die beeldend kunstenaar is, draaide heel veel muziek in huis, zowel jazz als klassiek. Mijn vader hield meer van musicals.’

Aylin vertelt verder: ‘Op de Italiaanse school in Istanbul die ik bezocht werd de helft van de lessen in het Italiaans gegeven, dus die die taal spreek ik nu heel goed, wat natuurlijk in de opera ontzettend handig is. We hadden er een schoolkoortje en de dirigent vroeg me al snel om kleine solo’s te zingen, wat ik meteen al heerlijk vond.’

‘Mijn vader stimuleerde zijn kinderen altijd om datgene te doen waar hun hart lag, en zo ging ik al op mijn veertiende op zangles bij Ayse Sezerman, die destijds een beroemde sopraan aan de Turkse Staatsopera was.’

Verhuizen

Gegrepen door de opera besloot Aylin op haar 20e naar haar moederland te verhuizen om aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag zang te gaan studeren, waar ze niet alleen met een 9 haar bachelor afsloot, maar haar master in operazang bij de Dutch National Opera Academy met een onderscheiding voor ‘exceptional artistic quality’ bekroont.

‘Ik vond het best lastig om naar een conservatorium te gaan’, bekent Aylin. ‘Op school kon ik altijd goed leren en kennis reproduceren. Maar een conservatoriumstudie is anders: begrijpen hoe je moet zingen is wat anders dan dat ook kunnen toepassen, en het zelfstandig leren studeren, rollen instuderen heb ik me echt eigen moeten maken’.

Na het conservatorium zingt Aylin verschillende operarollen, zoals Pamina in Mozarts Zauberflöte, Zerlina (Don Giovanni) bij de Vlaamse Opera en Violetta (Traviata) en Nedda (Pagliacci) bij het sympathieke zomeroperafestival in Spanga. Ze wint in 2017 de Schaunard Award voor de indrukwekkendste vocale prestatie en de HOTIAD Award voor Turks artiest van het jaar.

‘Als concertzangeres zong ik Strauss’ Vier Letzte Lieder: een recensent noemde mijn stem ‘warm en resonansrijk,’ wat een compliment! En toen het Prinsengrachtconcert dit jaar belde, was ik uiteraard in de zevende hemel: ik zong er met de tenor Morschi Franz het ontroerende duet ‘Parigi, o cara’ uit mijn lievelingsopera: La Traviata. Maar ook bracht ik iets in het Turks, en dan wordt het nog persoonlijker: Ik neem dan ook een ander deel van mezelf mee.’

 

Acterend zingen

 

‘Acterend zingen, daar hou ik van, heerlijk is dat! Dat zingen is verslavend, dat gevoel in je lijf…

Ik werd enorm geïnspireerd door de wereldberoemde Turkse sopraan Leyla Gencer, in de operawereld ook wel bekend als de ‘Turkse Diva’ of de ‘evenknie van Maria Callas’. Een geweldige vrouw, op en top een operadiva, compleet met figuranten die haar fladderende jurken bijeen moesten houden… Ze gaf tot op hoge leeftijd masterclasses die ik als jong meisje bezocht. Het gevoel dat ze uitstraalde op de bühne, haar stem die de zaal vulde en hoe ze als ware diva het applaus opslurpte… de tijd leek wel stil te staan.’

Andere voorbeelden zijn operaster Nelly Miricioiu, bij wie Aylin een masterclass volgde en waarvan een prachtig filmpje  via tinyurl.com/dds6abys / makkelijk op internet te vinden is, waarin ze haar geliefde aria Addio del passato aan de grote zangeres ten gehore brengt, de aria die ze ook op haar eindexamen zong.

‘Miricioiu werkte aan elk detail van de aria met me. Hoe zij ademt, hoe ze lange lijnen schildert… wat een ongelooflijke perfectie en vakmanschap,’ verzucht Aylin. ‘Verdi is sowieso mijn absolute lievelingscomponist, met als hoogtepunt La Traviata, de opera waarin een onbegrepen jonge vrouw vecht tegen vooroordelen en eenzaamheid. De schijnbare frivoliteit van de eerste akte, de strijd tegen de maatschappij in de tweede en de verzoening en het afscheid in de derde… wát een verhaal en wat een muziek!’

Aylin zong de rol afgelopen november nog achtmaal in een pocket-versie bij de Nederlandse Reisopera, een tournee die ruw werd onderbroken door de coronamaatregelen die de laatste 4 voorstellingen verhinderden. Een kamermuziekversie waarin Aylin de hoofdrol zong van Violetta.

‘In Verdi’s origineel is Violetta een jonge vrouw, die, zeker in haar lage sociale status als courtisane, smacht naar ware en oprechte liefde, die uiteindelijk vindt en weer verliest doordat maatschappelijke conventies de geliefden dwarsbomen. Tijdens de auditie kreeg ik van de regisseur te horen dat in deze versie Violetta een transgender zou zijn… Dat was even slikken en even schakelen, dat wel, maar het wende snel, misschien ook omdat de decors en de kostuums juist traditioneel werden gehouden, en uiteindelijk het verhaal nog steeds ging over de liefde tussen Violetta en Alfredo.’

 

 

 ‘Aylin Sezer… is de meest coole Violetta die ik ooit zag.’  Joyce Roodnat, NRC Handelsblad

Sezer zou dolgraag Desdemona vertolken, de ongelukkige vrouw die ten prooi valt aan de tomeloze jaloezie van Otello, die haar in blinde woede tenslotte ombrengt, daartoe aangezet door de intrigant Jago. Verdi schreef het werk na een periode van 10 jaar waarin hij zich teleurgesteld had teruggetrokken uit het muziekleven, verbitterd door de kritiek dat hij een Wagneradept zou zijn. Zelf altijd ten prooi aan afgunst en intriges kende Verdi de duistere krochten van de menselijke ziel maar al te goed: niets wilde hij er ooit nog mee te maken hebben, en slechts de tekst van zijn geliefde Shakespeare zou hem nog eenmaal tot een meesterwerk zetten.’

Nog eenmaal? Nee, na weer enkele jaren teruggetrokken te hebben geleefd werd Verdi alweer overgehaald met een tekst van Shakespeare: Falstaff, zijn laatste opera, niet toevallig eindigend met de grote fuga ‘Tutto nel mondo è burla’ (alles in de wereld is zotheid), waarmee Verdi het slotcommentaar op zijn leven en de wereld gaf, in de woorden van Shakespeare zelf: ‘All the world’s a stage, And all the men and women merely players.

‘Een echte relatie met een componist krijg je pas als je hem zingt’, zegt Aylin. ‘Je kent hem pas echt door zijn noten. Het ijle voorspel tot de 3e akte van Traviata is van een adembenemende schoonheid en eenzaamheid… een afscheid van het leven, dat Violetta zo geliefd heeft, maar haar ook heeft verraden. Of ik dat zelf ook zo beleef in mijn eigen leven? Haha, nou, dat valt wel mee, hoor, hoewel ik het natuurlijk tijdens mijn jeugd in Turkije toch best lastig had: ik kwam uit twee verschillende culturen, kon me goed uitdrukken in het Turks maar veel minder goed in het Nederlands en dat frustreerde me soms. Ik was enige tijd een ‘dikkertje’ en werd op school ook gepest. Maar wel relativeren, hè? Mijn leven is nu prachtig, een lieve man die ook musicus is en met wie ik inmiddels alweer 15 jaar samen ben. We hebben twee heerlijke dochters van 5 en 8 jaar oud en al die prachtige muziek die ik mag zingen… nee, mij hoor je niet klagen!’

Zingen met Ed Spanjaard

Corona heeft hard toegeslagen in het culturele leven, maar Aylinz zit niet bij de pakken neer. ‘Ik ben veel meer dan een operazangeres. Zo heb ik vorig jaar een liedrecital gegeven met de fantastische dirigent en pianist Ed Spanjaard. Russische en Duitse romantiek van Rachmaninoff en Strauss, maar ook liederen van de Nederlander Robert Heppener en van Poulenc.’

‘Van Ed leer ik enorm veel, want hij heeft gigantisch veel gedaan, als pianist en als dirigent natuurlijk.

In het liedrepertoire is hij een specialist, en ik vind het geweldig om die kant van de muziek met hem te ontdekken. Waar opera vaak het geweldig grootse en meeslepende nastreeft, is de liedkunst gedetailleerder en zing je op een andere manier. Je bent minder bezig met kracht, je vermijdt de grootste extremen, zoals in de opera, maar bent op een subtiele manier bezig met de tekst en de muzikale dynamiek. Waar je in de opera veel meer contact met dirigent en tegenspelers hebt, ben je in de liedkunst met z’n tweeën, je bent vrijer en kunt elkaar verrassen.’

Of je je moet inhouden? ‘Haha, dat weet ik niet, hoor. Technisch wil ik niet te veel aanpassen, ik zing gewoon met mijn eigen stem. Maar een pianissimo in de opera is natuurlijk nooit zo zacht als dat in een romantisch lied van bijvoorbeeld Brahms of Schubert. En Ed is een geweldig musicus, hij voedt enorm en inspireert me. We kunnen het samen heel goed vinden en het is puur plezier om elke week met hem samen aan de pianomuziek te ontdekken. Hij verraste me laatst met de ‘Sechs Lieder op. 48’ van Grieg… zo mooi! In maart en mei laten we het resultaat horen, als alles weer doorgaat.’

Aylin blijft echter in hart, nieren én ziel een operazangeres, want het groepsproces kan ze niet missen. ‘Alles komt samen in de opera’, zegt Aylin. ‘Het lied is alsof je een prachtig aquarel schildert, maar in de opera kun je lekker met verf klodderen, verschillende materialen gebruiken en je moet er bijna exhibitionistisch voor zijn. Of zangers daarin ook te ver kunnen gaan? Ja, dat kan, maar dat gebeurt eigenlijk alleen als het niet gemeend is, als het onoprecht is. Als je het echt voelt, kún je bijna niet te ver gaan. Zing je met je ego of met de ziel, dát is de vraag. Als ik in de huid van Violetta kruip en haar lot tot me laat doordringen, voel ik alleen maar hart en ziel, dat is zeker.’

 

 

Info:

https://www.aylinsezer.com

Liedrecitals:

Zondag 6 maart om 15.00 uur in Theater Het Lichtruim, Bilthoven https://kunstenhuis.nl/class/internationale-pianoserie-aylin-sezer-en-ed-spanjaard/?wcs_timestamp=1646578800

Zondag 22 mei om 16.00 uur in Cultuurhuis De Paulus

https://muziekkamer-oegstgeest.org/aylin-sezer-en-ed-spanjaard/

 

You May Also Like

CHANGES – Roctet presenteert nieuwe cd met wereldpremière Theo Loevendie

Fagottist Dirk Meijer breekt een lans voor Finse componist Tauno Marttinen

Wendingen is het thema van de 12e editie van Winteravonden aan de Amstel

Bart Schneemann wint Blijvend Applaus Prijs