Dai Fujikura – Een ongeluk komt zelden alleen

Debussy: Prélude à l’après-midi d’un faune, Fujikura: Dubbelconcert voor fluit, viool en orkest, (wereldpremière), Messiaen: Les offrandes oubliées, Debussy: La Mer.  Radio Filharmonisch Orkest; Karina Canellakis, dirigent; Claire Chase, fluit; Akiko Suwanai, viool. Gehoord: NTR ZaterdagMatinee in het Concertgebouw, 11 januari 2025, Amsterdam

Door Michael Klier

 

Zwermen vogels

‘Waarom zouden we alleen muziek spelen die we kennen en begrijpen? Het is beter om vooruit te kijken en nieuwe dingen te ontdekken,’ zegt de violiste Patricia Kopatchinskaja. Ze houdt van muzikale experimenten en beschrijft hedendaagse muziek als haar absolute prioriteit. Recentelijk had ze de Japanse componist Dai Fujikura gevraagd om een dubbelconcert voor haar en de fluitiste Claire Chase te schrijven.

 

 

Fujikura schreef voor Chase al een fluitconcert en noemt haar zijn spirituele zuster. Fujikura heeft naast uiteenlopende kamermuziek en orkestwerken al 3 opera’s op zijn naam staan. In 2023 was zijn surrealistische Metamorfose van een woonkamer in het Holland Festival te zien. Voor zijn nieuwe werk liet Fujikura zich o.a. inspireren door zwermen vogels, die steeds van vorm veranderen. Helaas heeft Kopatchinskaja alle concerten wegens persoonlijke omstandigheden moeten afzeggen. Wat een pech! Akiko Suwanai nam de première in de NTR ZaterdagMatinee van haar over.

 

 

Optische disbalans

Chase en Suwanai stonden rechts en links van dirigente Karina Canellakis direct voor het strijkorkest. Samen met maar 4 blazers rolden de strijkers het tapijt uit voor de twee solisten. Chase had nog een piccolo en een basfluit naast zich op een stoel. Ze is een zeer expressieve muzikante die haar muzikale lijnen met haar hele lichaam ondersteunt.

 

 

Suwanai heeft een prachtige slanke viooltoon maar speelt veel minder bewegelijk. Daardoor was er vooral optisch sprake van een disbalans. Er kwam bij dat het merendeel van het concert zich afspeelde in het hoge register. De bas-groep deed haar best maar kon niet voldoende voor afwisseling zorgen. Pas in een cadensachtige solo voor de twee solisten kwam spanning op. Suwanai speelde zich met een ritmische dubbelgrepenreeks eindelijk naar de voorgrond, maar Chase bleef haar op de piccolo en vooral later op de basfluit de loef afsteken. Over het geheel viel er weinig verrassends te beluisteren. Het dubbelconcert leek niet af. We zullen helaas niet te weten komen wat de initiatiefneemster hiervan dacht.

 

 

Precieze slag

Het concert begon al met een beroemde fluitsolo. Namelijk het panfluitachtige droomlied uit Debussy’s Prélude à l’après-midi d’un faune. Dit is zeker geen makkelijk stuk om mee te beginnen. Het is bedoeld om haast geïmproviseerd te klinken. Daar moet het orkest de vrijheid voor krijgen. Canellakis is er de dirigente niet voor. Haar dirigeerslag is precies, soms overduidelijk en ze laat weinig over aan het moment. Veel minder dwingend is ze wat betreft de dynamiek. Het Radio Filharmonisch Orkest (RFO) speelde afgelopen zaterdag zelden een echte pianissimo. Maar ik zag het haar ook niet opeisen! Zo miste dit Prélude vooral het impressionistische flair en sfeer.

 

 

Energieke uitbarstingen

Na de pauze stond Messiaens Les offrandes oubliées op de lessenaar. Het eerste deel La croix nam Canellakis erg snel en ook het aansluitende Le Péché voelde ondanks de fraai energieke uitbarstingen gejaagd. De lyrisch meditatieve groepssolo van de eerste violen in het laatste deel daarentegen bleef aards. Messiaens religieuze zang kon niet echt ontroeren.

Michael Klier

 

 

 

Info:

https://www.omroepmuziek.nl/ntrzaterdagmatinee/

Deze recensie verschijnt ook op  https://musicwork.shop/blog/

You May Also Like

De Hangende Tuinen van Babylon

Orkest van de Achttiende Eeuw welluidend en beschaafd

CHANGES – Roctet presenteert nieuwe cd met wereldpremière Theo Loevendie

Een bijzondere avond die niet helemaal op gang wilde komen