Johannes Brahms – Vioolsonates in Henle’s nieuwe Urtext

Het is alweer een flinke tijd geleden sinds Bärenreiter Verlag een nieuwe Urtext van Brahms’ veel gespeelde vioolsonates presenteerde. Die Urtext was nog uitgebreider dan bij deze uitgever gebruikelijk. Veel aandacht werd hierin besteed aan de uitvoeringspraktijk en de ontwikkeling daarin. Op basis van de notentekst in de nieuwe Gesamtausgabe van Brahms’ werk presenteert G. Henle Verlag een nieuwe Urtext die zich eerder richt op gebruiksgemak.

Henle’s vorig jaar verschenen Urtext bundelt Brahms’ drie vioolsonates en het nauwelijks minder populaire, afzonderlijke deel uit de met Robert Schumann en Joseph Joachim ‘geco-componeerde’ FAE Sonate. Er valt wat te kiezen, want deze editie is een stuk minder ‘academisch’ van insteek dan die van Bärenreiter. Weliswaar komt het voorwoord in Engels, Duits en Frans, maar het beknopt tekstkritisch commentaar verwijst kortheidshalve naar Henle’s Gesamtausgabe, waaraan de volledige notentekst werd ontleend en waarschuwt voorts: ‘Onderstaande, afzonderlijke opmerkingen zijn beperkt tot aspecten en opvattingen die in het bijzonder aandacht of verduidelijking vragen.’ Deze Urtext koop je dus niet om een ultiem beeld te krijgen van het bronnenmateriaal en specifieke vragen daarover beantwoord te zien. Of, zoals in het geval van Bärenreiter, om je te informeren over de laatste stand van het onderzoek naar uitvoeringspraktijk.

Henle’s bundel biedt een relatief laag geprijsde, gebruiksvriendelijke uitgave op basis van de notentekst van de academisch verantwoorde Gesamtausgabe. De pianopartij bevat vingerzettingen van Martin Helmchen. De afzonderlijke vioolpartij komt zowel met vingerzettingen en streekaanduidingen van Frank Peter Zimmermann als, afzonderlijk, met uitsluitend geautoriseerde aanwijzingen uit de edities die onder Brahms’ eigen toezicht zijn uitgegeven. Partituur en partijen zijn onberispelijk gedrukt en vallen prettig open. Een speciaal compliment geldt de prettig leesbare bladspiegel. De zichtbare extra zorg die G. Henle Verlag hieraan besteedt, levert ook hier weer een streepje voor – ook op alternatieve, moderne edities.

Elger Niels

Johannes Brahms
Violinsonaten
G. Henle Verlag
Urtext HN 1566
ISMN 979-0-2018-1566-4