Op 19 t/m 22 & 29 december vindt op verschillende locaties in Amsterdam de twaalfde editie van het altijd inspirerende kamermuziekfestival Winteravonden aan de Amstel plaats, dat zich voorheen afspeelde in de Hermitage, het museum dat inmiddels is omgedoopt in HART. Ook Winteravonden gaf een nieuwe wending aan haar voorbestaan door te kiezen voor drie nieuwe podia: De Waalse Kerk, Museum het Schip en de Uilenburgersjoel.
Focus op verbinding
Heel toepasselijk is het thema van deze 24e editie Wendingen. Oprichtster en artistiek directeur Anna Azernikova over haar Russisch georiënteerde kamermuziekfestival, dat de focus legt op verbinding: ‘Russische, Oekraïense, Belarussische, Georgische en Nederlandse musici spelen samen tijdens het festival.’ Door de hoge kwaliteit belooft Winteravonden ook dit jaar weer een boeiend en bijzonder muziekfeest voor het publiek te worden.
Vijf vragen aan Anna Azerrnikova
1) De nieuwe editie van Winteravonden aan de Amstel heet Wendingen. Kun je dat toelichten?
‘Het idee kwam natuurlijk op door een grote ‘wending’ voor ons festival – het afscheid van onze locatie Hermitage/H’ART. Verder klinkt dit jaar muziek die grote veranderingen heeft veroorzaakt in de muziekgeschiedenis, zoals Pierrot Lunaire van Schönberg of de Preludes van Sjostakovitsj, en grote levenswendingen, zoals van violiste Julia Hartig, die haar hele leven in orkesten heeft gespeeld maar tijdens Covid haar eerste solo-CD heeft opgenomen, waarmee ze Edison Klassiek prijs heeft gewonnen. Sommige delen van het programma zijn meer gedroomde wendingen: dat de oorlog in Oekraïne snel ophoudt en het vreselijke regime in Rusland zal veranderen. Daarom is er veel aandacht voor Russische Kunstenaars, die vanwege hun anti-oorlog en anti-regime opstelling in de gevangenis belandden.’
2) Dat het festival zich dit jaar niet meer in de Hermitage, nu H’ART, afspeelt is ook een ‘wending’. Kun je toelichten hoe dat zit en op welke locaties jullie nu te beluisteren en bewonderen zijn?
‘Eind maart 2024 zei het H’ART Museum plotsklaps de samenwerking op vanwege een nieuwe commerciële koers, waarbij ze hun focus van Oost naar West hebben verlegd. Voor ons is de grote focus dit jaar kunst en engagement, twee zaken die ook goed passen bij de Amsterdamse School. Onze samenwerking met Museum Het Schip is relevant omdat dit museum schatbewaarder is van het wereldberoemde tijdschrift Wendingen (1918-1933) en een gelijknamig platform over de Amsterdamse School. We zijn ook heel blij met de fijne, nieuwe samenwerking met De Waalse Kerk, een hele mooie ruimte met een fantastische akoestiek. En we verheugen ons op de nieuwe samenwerking met de prachtige, onlangs verbouwde Koningszaal van Artis, onderdeel van het Groote museum en de kamermuziek- serie KaMuKoZa. De Uilenburgersjoel is voor ons festival al langer een vertrouwde locatie, waar we altijd met plezier worden ontvangen.’
3) Vormen Russische muziek en Russische musici nog steeds het hoofdbestanddeel van de programmering van Winteravonden? En hoe zit het met jong talent?
‘De laatste jaren legt Winteravonden de nadruk op verbinding: Russische, Oekraïense, Belarussische, Georgische en natuurlijk Nederlandse musici spelen tijdens het festival. Er klinkt veel verschillende muziek, waaronder ook muziek uit Rusland en Oekraïne. Maar de Russische muziek is absoluut niet de enige focus, al ben ik er faliekant tegen om vanwege het huidige regiem alle Russische muziek te verbannen. Zoals gebruikelijk geven we graag het Podium aan Jong Talent – tijdens ons Jong Talentconcert (in samenwerking met Jonge Strijkers). En er is ook een kindervoorstelling van Peter en de Wolf, waarin jonge musici samen met professionals spelen.’
4) Met name in de Uilenburgersjoel op 21 december zie ik een politiek geëngageerde programmering. Kun je daar iets meer over vertellen?
‘Het festivalthema Wendingen adresseert ook gedroomde omwentelingen: in Rusland, het Kremlin en de Oekraïne-oorlog. Sinds de dood van Navalny is de hoop in Rusland tanende. Alle tegenstemmen lijken monddood. Onder hen de 24-jarige kunstenaar Pavel Krisevitsj, die vanwege zijn performances tot jaren strafkamp is veroordeeld. Journalist Paul Alexander die over Russische gevangenen publiceerde, kreeg werken van Krisevitsj in handen, die hij in de gevangenis tekent. Een expositie daarvan bij Winteravondenbelicht het lot van dissidenten. Met Krisevitsj’ werk omarmt Winteravonden kunst en engagement.
In editie 2024 staan we meermaals stil bij het lot van de (onderdrukte) Russische tegenstem. Er is aandacht voor kunstenaars die in Rusland vastzitten vanwege hun artistieke werk. Naast werk van Krisevitsj presenteren we het muziek-toneelproject Finist de prachtvalk, een bekroond stuk van de in 2023 opgepakte theatermakers Evgeniya Berkovich en Svetlana Petriychuk. De vrouwen werden in juli 2024 vanwege dit stuk veroordeeld tot zes jaar strafkolonie. De projecten geven inzicht in de schendingen van mensenrechten in Rusland en de enorme moed van kunstenaars die de brute macht trotseren. In de Uilenburgersjoel krijgen geïnteresseerde ook een gelegenheid om een brief aan een van Russische gevangenen te schrijven.’
5) Wat worden volgens jou de hoogtepunten van deze nieuwe editie van Winteravonden?
‘Dat vind ik altijd moeilijk om te zeggen. Natuurlijk ons openingsconcert met een groep hele fijne musici, zoals pianist Severin von Eckardstein en celliste Ella van Poucke, en ook het Slotconcert met de ongelofelijke violiste Liza Ferschtman, de unieke en poëtische cellist Ivan Karizna.
Er komt ook een nieuwe aanwinst voor Nederland spelen: toppianist Andrey Gugnin, die sinds een jaar in Amsterdam woont. Maar ook een Ode aanEtudes-programma van de Oekraïnse pianist Antonii Baryshevskyi met o.a. de Nederlandse première van Maxim Shalygins To all resurected (2024). Voor mij is het moeilijk kiezen – ik vind alle concerten de moeite waard – er is echt voor ieder wat wils:).’
Wenneke Savenije
Foto’s: Marco Borggreve e.a.
Op 21 december te zien in de Uilenburgersjoel
Info & tickets:
https://www.winteravondenaandeamstel.nl
